Tereny gminy zaczęto kolonizować już w okresie wczesnego średniowiecza ale najstarsze znane lokacje wsi pochodzą z XIII i XIV wieku. Były to: Fiszewo (1257), Różany (1296), Rozgart (1352), Gronowo Elbląskie (1370). Kolejne wsie powstawały z napływem osadników oraz rozbudową sieci dróg i melioracji. Zachowało się wiele interesujących zabytków godnych obejrzenia, związanych z wielowiekową pracą nad zagospodarowaniem tych ziem. Tuż obok drogi Malbork – Elbląg w miejscowości Szopy znajduje się ciekawej konstrukcji most zwodzony.

Fot. Most zwodzony w miejscowości Szopy

Inną ciekawostką jest pompa parowa w Różanach. Interesujące są zabytki związane z osadnictwem Mennonitów: zabytkowe cmentarze, interesujący zespół sakralny w Rozgarcie, zagrody holenderskie znajdujące się prawie w każdej wsi oraz unikalny system melioracyjny. Z zabytków sakralnych uwagę zwraca kościół w Jegłowniku oraz wieża gotyckiego kościoła w Fiszewie. Zabytkiem jest również dąb w Gronowie Elbląskim o obwodzie pnia 4 m i wysokości 30 m.

Fot. Dąb w Gronowie Elbląskim

Na terenie gminy, we wsi Fiszewo znajduje się pomnik poległych Powstańców Listopadowych, który upamiętnia wydarzenia z 1832 roku. Dnia 27 stycznia 1832 roku grupa 200 żołnierzy pod dowództwem majora Żebrowskiego chcąc udać się na Pomorze Zachodnie, a potem do Francji została zaatakowana przez pruski oddział kpt. Richtera. Niedaleko kościoła, na drodze we wsi, zginęło ośmiu żołnierzy, a dwunastu zostało rannych. Wszyscy byli bez broni. Wiemy, że zastrzelono: Ciborowskiego, Grabowskiego, Jancewicza, Małachowskiego, Pietrasa, Łubińskiego, Sierzpichowskiego i Wądołowskiego. Zgodnie z zachowaną w mówionej tradycji wersją przypuszcza się, że zabitych złożono we wspólnym grobie za wsią. Potwierdza to znajdujący się tam dziś kopiec i rosnące wokół niego lipy (rośnie osiem drzew, tyle ilu poległo powstańców). Nie zapomniał o fiszewskich ofiarach w „Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego” Adam Mickiewicz pisząc: „Przez męczeństwo żołnierzy zamordowanych w Fischau przez Prusaków – wybaw nas Panie”.

Na pamiątkę tych wydarzeń od 1972 roku PTTK Oddział Ziemi Elbląskiej wraz z lokalnymi samorządami organizuje złazy do Fiszewa. W 2005 roku odbył się 33 Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych. Nadano również w 2004 roku gimnazjum w Gronowie Elbląskim imię Powstańców Listopadowych.

Fot. Pomnik Powstańców Listopadowych w Fiszewie

Na północnym krańcu wzniesienia – w Wikrowie znajdował się malowniczy okazały wiatrak typu holenderskiego, pochodzący z 1855 roku. Dla uzyskania korzystniejszej wysokości usytuowany był na budynku gospodarczym o konstrukcji szkieletowej, Stan obecny obiektu to ruiny po spaleniu.

Fot. Spalony wiatrak holenderski w Wikrowie

Fot. Kościół w Jegłowniku

Fot. Kościół w Rozgarcie

Fot. Przydrożna kapliczka w Oleśnie